هر دو وسیله هواکش و دمنده ، دستگاه های مکانیکی می باشند که به منظور گردش هوا از آنها استفاده میشود. به صورتی که هوا در اطراف یک اتاق یا محیط اطراف، به گردش درمی آید و یک هواکش فقط بر روی فضای ویژه یا تعیین شده تمرکز می کند و معمولا از واژه مکنده و دمنده استفاده می شود. اگرچه هر دو از لحاظ گردش و تهویه هوا یکسان می باشند ولی از نظر فنی کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. فرق اساسی میان هواکش و دمنده تفاوت آنها در طریقه ی به گردش درآوردن هوا می باشد.
تفاوت فن مکنده (هواکش) با دمنده
یک هواکش نوعی دستگاه الکتریکی می باشد که موجب جابجایی هوا می شود، ولی دمنده یک دستگاه مکانیکی می باشد که از یک هواکش به وجود آمده است و هوا را از سمت هواکش به یک محیط یا فضای خاص هدایت می کند. هواکش می تواند موجب گردش هوا در اطراف یک اتاق کامل یا محیطی بزرگ شود، ولی یک دمنده فقط در یک طرف و یا نقطه خاصی قرار می گیرد.
در حالت کلی مکنده ها و دمنده ها به صورت بسیار وسیعی در فرآیند صنعتی کاربرد دارند تا موجب تهویه هوا شوند؛ همچنین در صنعت به عنوان یک خنک کننده کاربرد دارند. لازم به ذکر است هر دو به صورت وسیعی در کلیه لوازم الکتریکی مثل تهویه مطبوع، ماکروویو، کوره و غیره بکار برده می شوند. هر دو بر اساس میزان فشار مورد نیاز برای تولید هوا مورد استفاده قرار می گیرند. دمنده ها توانایی جابجایی حجم گاز را در یک فشار متوسط دارند ولی مکنده ها (هواکشها) می توانند میزان زیادی گاز را در فشار کم جابجا کنند.
مقایسه بین مکنده (هواکش) و دمنده
مکنده (هواکش) هوا را در اطراف اتاق یا محیط جابجا می کند ولی دمنده تنها در فضای خاص و مشخصی ،سبب چرخش هوا می شود.
مکنده (هواکش) از میزان فشار کمتری به منظور ایجاد مقدار زیادی گاز استفاده می کند ولی دمنده از فشار بیشتری برای ایجاد مقدار زیادی گاز استفاده می کند.
در مکنده نسبت فشار کمتر از ۱.۱ می باشد ولی در دمنده ها نسبت فشار بین ۱.۱ تا ۱.۲ می باشد.
مکنده (هواکش) هوا را در فضای کامل ایجاد می کند ولی دمنده هوا را در مکان خاص و مشخصی تولید می کند.
انواع مکنده ها عبارتند از هواکشهای جریان محوری (آکسیال)، هواکشهای سانتریفیوژ و هواکشهای جریان متقابل و دمنده ها شامل دمنده های سانتریفیوژ و دمنده های جایگزین قطبی می شوند.
مکنده ها از موتور و تیغه هایی که وظیفه اداره کردن الکتریسیته را دارند تشکیل شده اند و دمنده ها از فن ،پوشش بیرونی، ورودی و خروجی ساخته شده اند.