ترموترهای اینفرارد و غیر تماسی این قابلیت را دارند که تمامی تشعشعات لیزری ای که از سطوح گوناگون ساطع گشته را جذب نمایند و با توجه به دما آنها را نمایش می دهد.کلیه این اجسام توانسته اند که اشعه مادون قرمز تولید نمایند که میزان آن متناسب با دمای جسم می باشد. ترموترهای لیزری این قابلیت را دارا هستند که اشعه های مادون قرمز را که جمع آوری نمایندو توسط کالیبره شدن بر حسب دما نشان داده شوند. کلیه اجسام در دماهای متنوع می توانند از خود نیز رنگ و نور مشخصی را تولید کنند که با بهره بردن از این نور یا توان حرارتی منتشر شده از یک جسم می توان دمای یک جسم را اندازه گیری نمود یا بهتر است این گونه بیان شود که بر اساس طیف نور تولید شده از جسم می توان دمای اجسام را اندازه گیری نمود.
طیف و گستره اشعه مادون قرمز انرژی گسیل شده در طول امواجی نزدیک به ۰٫۷۵ تا ۱۰۰ میکرو متر است که تحت عنوان تابش زیر قرمز و به عبارتی دیگر فروسرخ از آنها یاد می شود. فروسرخ در حقیقت گونه ای از تابش الکترو مغناطیسی می باشد که به علت ارتعاش و چرخش اتم ها و مولکول های ماده در دماهای بالای صفر مطلق نیز منتشر میگردد. چنانچه که میزان دمای منبع تابش کننده ۱۰۰۰ کلوین باشد، انرژی فرستاده شده به شکل نور قرمز با طول موج 0.75 میکرو متر قابل دیدن است. در حقیقت هر چه میزان حرارت بالا رود امواج مادون قرمز طول کمتری دارند ولی انرژی بیشتری از آنها منتشر می شود.عمده ترین کاربرد این سنسورهای مادون قرمز در کارخانجات و صنایع جهت تعیین و اندازه گرفتن دمای پیوسته و نیز تعیین دماهای بالا می باشد. اغلب رنج دماهایی که این سنسورها تولید میکنند حدود -50°C تا 3500°C است .ترمومتر های لیزری بمنظور نشانه گذاری بر روی اجسام داغ به بیم یا شعاع نوری از لیزر احتیاج دارد که همچون تفنگ به سوی هدف یا به عبارت دیگر هدف داغ نشانه روی می نمایدکه بدین منظور به آنها ترمومتر تفنگی و یا ترمومتر لیزری می گویند. پس کاربرد لیزر در ترمومتر لیزری بمنظور تعیین و اندازه گیری دما نیست و به این معنا که ترمومتر لیزری جهت تعیین کردن گستره ی دمایی که روی اجسام است کاربرد دارد. ترمومتر مادون قرمز در واقع یک ابزار کلیدی جهت اندازه گیری دمای سطح اجسام موجود در سردخانه و نیز یخچال های مواد غذایی و نشتی های حرارتی و نوعی نظارت بر وضعیت موجود در موتورهای الکتریکی و تابلوهای برق، حرارت تحقیقات و مشکلات تهویه و تعیین اختلال در عملکرد ماشین را به آسانی دارا می باشد.میزان دمای این دماسنج حدود 40- ° C تا 760 ° C (-40 ° F تا 1400 ° F)درجه است.
ترمومترها به چند گروه نیز تقسیم بندی میگردند : ترموترهای لیزری ، ترموترهای دیجیتال ، میله ای ، عقربه ای، گازی ، بی متال و ترموترهای لیزری
راههای تعیین دما را میتوان به انواع تماسی و غیر تماسی دسته بندی نمود . در روش تماسی در واقع از تماس یک سنسور که قادر است ترموکوپل یا ترمورزیستنس (PT100) باشد استفاده میشود. که این شیوه در اندازه گیری در مدلهای آنالوگ زیادتری به صورت بیمتال یا Gas-filled که از یک حباب و لوله موئین تشکیل شده است صورت می گیرد که به ترمومتر یا دماسنج گازی معروف است .
در روش اندازه گیری غیر تماسی اغلب با توجه به مقدار تابش فروسرخ که جسم هدف از خود به محیط ارسال می نماید کاربرد دارد که این دماسنجها به پیرو متر یا ترمومتر تفنگی یا لیزری معروف هستند . علت بکار گرفتن واژه لیزری در واقع استفاده از باریکه نور لیزر جهت تعیین کردن هدف میباشد .
دما را با مقیاس درجه سانتیگراد اندازه گیری می کنند و در بعضی از کشورها که مقیاس دیگر نظیر فارنهایت نیز رایج است و نیزدر معادلات فیزیکی اغلب مقیاس کلوین بکار گرفته میشود .