لامپ LED چیست ؟
LED مخفف Light Emitting Diode و به معنی دیود منتشر کننده نور می باشد . همچنین LED دیود نوری هم گفته می شود. همه قطعات الکترونیکی زمانی که به برق متصل می شوند موجب انجام کاری می شوند. LED قطعه الکترونیکی می باشد و هنگامی که جریان برق از آن عبور می کند از خودش تولید نور می کند . میزان نور LED به سایز و مشخصات فنی قطعه بستگی دارد ولی در حالت کلی محدودیت نور دارد. به منظور تولید نور بیشتر باید تعدادی LED را کنار هم قرار دهیم.
مزایای استفاده از LED
- با اینکه نور مناسبی دارد اما میزان مصرف برق کمی دارد . به طور مثال یک مکان 100 متری را با 300 وات می توانید روشن کنید .
- کیفیت نور مطلوبی دارد به این معنی که زیر نور لامپ LED ال ای دی رنگها به درستی دیده می شوند.
- حدود 25000 ساعت عمر مفید دارند یعنی اگر روزی 4 ساعت لامپ LED را روشن کنید حدود 20 سال کار می کند.
- به طور آنی روشن می شود و احتیاجی به گرم شدن به منظور تولید حداکثر نور را ندارد.
- گرمای کمی تولید می کند و به طور معمول به وسیله هیت سینک خنک می شود و صدمه نمی بیند.
- حباب مقاوم و تقریبا نشکن دارد و در صورتی که لامپ از ارتفاع بیفتد نمی شکند و حتی اگر حباب بشکند ، قطعات LED درون لامپ صدمه نمی بینند و نور تولید می کنند. با این اختلاف که نور لامپ کانالیزه می شود ولی حباب لامپ LED نور را به طور 180 درجه پخش می کند.
- لامپ LED ماده سمی و خطرناک مانند جیوه ندارد. همچنین امواج خطرناک مانند مادون قرمز و فرابنفش هم تولید نمی کند.
- به علت کم حجم بودن قطعه ، لامپ LED می تواند در شکل ها و سایز های متفاوت طراحی شود.
- دمای محیط بر عملکرد لامپ LED تاثیر چندانی نمی گذارد.به طور مثال در دمای زیر صفر درجه هم لامپ LED به خوبی عمل می کند .
- لامپ LED محدودیتی در تعداد خاموش و روشن شدن ندارد و میزان کارکرد آنها به ساعات استفاده از آن بستگی دارد.
COB LED چیست ؟
مخفف Chips On Board است و به معنای چیپ تراشه ها بر روی بورد می باشد . COB تکنولوژی نوینی است به منظور جمع کردن LED ها در یک بسته بندی برای یک منبع روشنایی ؛ در فناوری COB تعدادی لامپ LED به طور چیپ بر روی یک بورد و ماژول قرار می گیرند ، به گونه ای که هنگامی که روشن شدند به صورت یک پنل روشن با پراکندگی نور زیاد مشاهده می شوند .
مزایای لامپ COB
همان گونه که می دانید ال ای دی (LED) ها به عنوان یک تولید فناوری جدید از بازده نوری مناسب و طول عمر بسیار خوبی برخوردار هستند .اشکال اساسی لامپ های ال ای دی این است که در اندازه کوچکی نور بسیار زیادی از خود ساطع می کنند و این موجب می شود که نور این منابع نوری به نسبت منابع نوری گذشته مانند لامپ های فلورسنت دارای درخشندگی زیادتری باشند که این سبب آزار بصری فرد می گردد. یکی از راهها برای مقابله با این موضوع ، قرار دادن یک پوشش پخش کننده نور است ، اما این پوشش سبب هدررفتن نور می شود. لامپ های COB این مسئله را ندارند ، به این معنی که خود منبع نور در ناحیه بیشتری نور ایجاد می کند و این سبب خیرگی کمتری نسبت به منابع ال ای دی دیگر می شود. همچنین احتیاج به پوشش خارجی ندارد و این از هدررفتن نور جلوگیری می کند.
SMD LED چیست؟
SMD مخفف Surface Mounted Device می باشد که به تکنولوژی در تولید محصولات الکترونیکی گفته می شود که بر اساس لحیم کاری بدون استفاده از سوراخ بر روی بورد ساخته شده است . تکنولوژی SMD در LED ها کاربرد بسیار زیادی دارد به صورتیکه تعداد زیادی از قطعات LED که در روشنایی و نورپردازی مورد استفاده قرار می گیرد براساس این تکنولوژی تولید شده است .این لامپها به دلیل قابلیت انعطاف پذیری در طراحی و کارکرد ، در بازار سیستم روشنایی ساختمان ، از محبوبیت زیادی برخوردار است. این تکنولوژی پیشرفته در لامپ های ال ای دی ، منجر به تولید لامپ های بسیار کارآمدتر ، با گوناگونی رنگ بیشتر، وضوح بیشتر ، حجم بسیار کمتر و زاویه ی دید مناسب تر همراه با صرفه جویی انرژی بیشتری به اسم لامپ اس ام دی گردید.بعضی از موارد استفاده ویژه از لامپ اس ام دی عبارتند از :
- نورپردازی در سقف کشسان
- استفاده از نور لامپ اس ام دی در سقف آسمان مجازی
- صفحات نورپردازی سقف کاذب متحرک ( آسمان مجازی متحرک و سقف کشسان متحرک )
- نورپردازی نمای ساختمان
- نورپردازی باغچه و باغ
- استفاده در پنل ال ای دی دیلایت
تفاوت لامپ های COB با SMD
تفاوت لامپ COB با SMD در نوع مصرف و بهره وری این لامپ های ال ای دی است. در ادامه خصوصیات و تفاوت های این دو مدل از چراغ های روشنایی می پردازیم.
-
مدل قرارگرفتن ال ای دی ها بر روی بورد لامپ یا PCB
تفاوت واضح بین تراشه اس ام دی و سی او بی در مدل قرار گرفتن ال ای دی ها در تراشه آنها می باشد .تراشه سی او بی فقط دارای یک مدار و دو سر اتصال اند و کاتد برای همه تراشه، بدون در نظر گرفتن تعداد دیود های موجود در یک قطعه می باشند .ولی در دیود های تراشه SMD شامل مدار و سر آند و کاتد به صورت جداگانه می باشد. لازم به ذکر است در لامپ SMD LED رشته هایی از طلا (سیم های طلایی) در ساختار آنها وجود دارد که به منظور ایجاد اتصال استفاده می شوند، در نتیجه یکی از روشهای تشخیص SMD ها از COB ها وجود همین رشته های طلا می باشد که در COB ها به جای این رشته های طلا به طور یک چیپ به منظور اتصالات استفاده می شود.
-
نوع نور منتشر شده از لامپ ها
لامپ سی او بی یک منبع نور متمرکز و نقطه ای ایجاد می کند و به وسیله بازتابنده ها (رفلکتور)، تابش نور می تواند کنترل شود. بازتابنده های کروی کنار دیود را می توان در زوایای متفاوت تنظیم کرد تا تابش نور باریک تر و یا پهن تر شود. با توجه به پرتو کم عرض نور و به وسیله بازتابنده هایی که به طور معمول از رنگ های روشن هستند، چراغ سی او بی موجب به وجود آمدن نور آشکارتر و تمیزتری در محیط می شود، به دلیل اینکه لنزهای فراشی وجود ندارد که سبب کم شدن وضوح نور LED شود. همچنین در لنزهای روشن، نفوذ نور می تواند بیشتر شود، یعنی این مدل چراغ ها در مکانهایی با ارتفاع زیاد مناسب عمل می کنند و این در حالی است که اس ام دی باعث پراکندگی پرتو نور می شود و این پرتو نور به کل مکان می تابد، یعنی این که گسترش و یکنواختی و تابش نور بیشتر وجود دارد. با توجه به زاویه تابش نور، این چراغ ها مناسب اتاق هایی مثل اتاق نشیمن، اتاق خواب، آشپزخانه و حمام مطلوب می باشند. اختلاف دیگر این چراغ ها در این است که SMD ها به وسیله یک لنز اکریلیک مات شده مخفی شده اند و سطح مسطح بیشتری دارند. تراشه لامپ COB در دسترس نمایش یک چیپ قرار دارد که در کنار آن ها رفلکتور موجود است. در بیشتر موارد، تراشه لامپ سی او بی را به شکل مستطیل با سطح دایره در بازار مشاهده می کنیم.
-
تفاوت لامپ COB با SMD در بهره نوری
اختلاف دیگر لامپ COB با SMD در میزان بهره نوری است که یکی از مزایای لامپ های LED COB به حساب می آید. هر دو لامپ سی او بی و اس ام دی از لامپ های کوچک ال ای دی تشکیل شده اند با این اختلاف که لامپ اس ام دی از کنار هم قرار گرفتن تعدادی لامپ ال ای دی درست می شود اما لامپ سی او بی از تراکم لامپ های ال ای دی تشکیل می شود. ، در نتیجه لامپ های سی او بی در اندازه های کوچکتر ال ای دی ، نوری با راندمان بیشتر ایجاد می کنند. برای نمونه یک ال ای دی کوچک می تواند در تراشه لامپ سی او بی ۲۴۹ لومن بر وات و در تراشه لامپ اس ام دی ۱۶۱ لومن بر وات نور ایجاد کند و این کمبود بازده نور به علت تکنولوژی تولید LED SMD در اندازه بزرگتر است . لازم به ذکر است به دلیل اینکه بیشتر لامپ های سی او بی رفلکتور دارند در نتیجه ساخت لومن آن ها بیشتر است و در نهایت باعث مصرف کمتر در لومن واحد می شوند.
-
تفاوت در قابلیت کنترل رنگ
اختلاف دیگر لامپ COB با SMD در رنگ منتشر شده از تراشه های این مدل از انواع لامپ های ال ای دی می باشد که در لامپ اس ام دی توانایی کنترل رنگ و ایجاد رنگ های مختلف موجود است ولی در لامپ سی او بی هر تراشه تنها یک رنگ را ایجاد می کند و قابلیت کنترل رنگ موجود نیست که به منظور رفع این مسئله دانشمندان به اختراع مدل دیگر از لامپ های ال ای دی به نام MCOB رسیدند که تراشه های رنگی سی او بی در کنار هم قرار گیرند و کنترل رنگ نیز میسر شود.
-
تفاوت نحوه انتقال دما و حرارت در لامپ ها
در لامپ های اس ام دی به علت پراکنندگی ماژول ها بر روی سطح ، میزان حرارت کمتری ایجاد می شود و در بیشتر اسکلت این لامپ ها احتیاجی به هیت سینک ندارند در صورتی که لامپ سی او بی فشرده تر و تمرکزیافته تر می باشد در نتیجه نه تنها بودن هیت سینک در ساختار لامپ سی او بی واجب است همچنین در بعضی موارد مثل پرژکتور های عظیم علاوه بر هیت سینک آلومینیومی ، احتیاج به فن به منظور انتقال جریان همرفتی هوا بین شیار های هیت سینک پیشنهاد شده است.
-
لامپ های ال ای دی در دماهای رنگ مختلف
در حالت کلی عملکرد نوری لامپ های LED COB بالاتر از لامپ های LED SMD می باشد ولی این مورد به منظور برتری نسبی برای انتخاب و یا خرید این مدل لامپ بر مدل SMD نمی باشد .به دلیل اینکه گفتیم استفاده و نوع مصرف، نقش کلیدی به منظور خرید و انتخاب یک لامپ دارد. حتی با اینکه LED های SMD به طور تقریبی ۲۰ درصد کمتر از LED های معمولی یا دیپ (DIP) انرژی مصرف می کنند و طول عمر بالاتری دارند(حداقل ۵۰۰۰۰ ساعت) ولی انتخاب و خرید لامپ های ال ای دی جدید نسبت به ال ای دی های قدیمی نیز به عملکرد آنها و مدل مصرف بستگی دارد. لامپ های ال ای دی DIP با اینکه طول عمری در حدود ۳۰۰۰۰ ساعت دارند اما هنوز در چراغ های راهنمایی رانندگی و نمایشگر های خیابانی و تابلو های تبلیغاتی به فراوانی استفاده می شوند.